نرم افزارهای کاربردی در مقطع کارشناسی
در زبان عربی واژه “مهندس” از کلمه هندسه مشتق شده و به معنی فردیست که هندسه می داند. و در واقع به مهندسی عمران اشاره دارد. در عین حال در زبان انگلیسی به این فرد Engineer می گویند. به معنی کسی که با موتور سرکار دارد. مانند مهندسین مکانیک و برق. اما امروزه، فارغ از عنوان رشته، مهندس شخصیست که به کار با کامپیوتر مسلط باشد. چرا که تمام زمینه های علوم مهندسی، بر ریاضیات کاربردی بنا شده و در عصر حاضر تصور ریاضیات بدون کامپیوتر ممکن نیست. بنابراین در نظر گرفتن هر یک از رشته های مهندسی بدون مهارت های کامپیوتری، غیر ممکن است. همانطور که از عنوان صفحه پیداست، در این برگه به معرفی مهارت های کامپیوتری لازم برای دانشجویان و فارغ التحصیلان کارشناسی مهندسی صنایع پرداخته می شود. این مهارت های کامپیوتری به سه دسته مهارت های کامپیوتری پایه، مهارت برنامه نویسی و نرم افزارها تقسیم شده اند.
مهارت های کامپیوتری پایه
فارغ از این که دانشجو باشید یا نه، یادگیری مهارت های ذکر شده در این قسمت برای تمام افرادی که در عصر حاضر زندگی می کنند، لازم و ضروری است. شاید در نگاه اول این موارد، آن هم برای یک دانشجوی مهندسی، بسیار ساده و پیش پا افتاده به نظر بیایید، اما متاسفانه دانشجویان بسیاری هستند که به مدرسه و کنکور مشغول شده و یادگیری مهارت های پایه را تا حد امکان به تعویق انداخته اند. این موارد که در یادگیری و تسلط به آن ها لحظه ای هم نباید درنگ کرد عبارتند از:
گوگل یک شرکت ارئه دهنده خدمات اینترنتی است که کمتر کسی را می توان یافت که نام آن را نشنیده باشد. این شرکت بزرگ، خدمات آنلاین بسیاری را ارائه می دهد که معروف ترین آن ها موتور جستوجوی فوق العاده قوی آن است. اما باید توجه داشت که سایر محصولات آن نیز می توانند برای دانشجویان در محیط های آموزشی بسیار کاربردی و راه گشا باشند. اگر تا کنون از این خدمات استفاده نکرده اید، ابتدا یک حساب کاربری ایجاد کرده، و کار را با یادگیری سرویس ایمیل آن آغاز کنید. از دیگر سرویس هایی که برای دانشجویان مفید است می توان به YouTube برای دیدن فیلم های آموزشی، Translate به عنوان بهترین دیکشنری متنی، صوتی و تصویری آنلاین، Drive که یک فضای ابری رایگان برای پشتیبان گیری از فایل های آموزشی است، Image برای دانلود تصاویر متنوع برای گزارش های درسی، Classroom به عنوان یک سیستم مدیریت یادگیری رایگان، Meet برای شرکت در کنفرانس های علمی دانشگاه، Site به منظور ساخت یک وبسایت دانشجویی به راحت ترین شکل ممکن، Calendar برای ثبت و به اشتراک گذاری تقویم آموزشی، Docs با قابلیت تبدیل صوت به متن و ویرایش آنلاین فایل های متنی، Forms برای طراحی و تحلیل فرم ها، و نهایتا Group برای انجام هماهنگی های لازم با همکلاسی ها اشاره کرد. یکی از بهترین محصولات این شرکت، Chrome است که با افزونه های بی نظیر خود امکانات بی شماری را در اختیار کاربران می گذارد.
Microsoft Office
میکروسافت یک ابرشرکت آمریکایی است که در زمینه فناوری اطلاعات فعالیت می کند. شناخته شده ترین محصول آن ویدوز است که احتمالا کار با نسخه های جدید را تجربه کرده اید. دومین محصول کاربردی آن، چه در دانشگاه و چه در محیط های کاری، آفیس نام دارد. مجموعه آفیس اولین و ضروری ترین بخش از کامپیوتر است که هر کسی باید آن را فرا بگیرد. اما منظور از فراگیری برای دانشجویان مهندسی، صرفا تایپ کردن متون و وارد کردن اعداد به اکسل نیست. بلکه منظور تسلط کامل به تمام امکانات و جزئیات هر یک از نرم افزارهای این مجموعه است. ضروری ترین نرم افزارهای این مجموعه Word و PowerPoint بوده که در نوشتن گزارش ها و تمرینات و همچنین تهیه ارائه های درسی کاربرد گسترده دارند. بعد از آن کاربردی ترین نرم افزارهای آفیس برای صنایعی ها به ترتیب عبارتند از Excel برای تمام محاسبات، Project برای برنامه ریزی و زمان بندی پروژه های درسی، Visio برای طراحی دیاگرام ها و چارت ها و Access به عنوان پایگاه داده ای برای طراحی سیستم های اطلاعاتی. زبان برنامه نویسی Visual Basic هم برای طراحی ویژگی ها و توابعی است که به صورت پیش فرض در این نرم افزارها در نظر گرفته نشده اند. اکیدا یادگیری این زبان توصیه می شود.
نرم افزارهای تخصصی
نرم افزارهای بی شماری برای موضوعات مطرح در مهندسی صنایع طراحی شده و توسعه یافته اند. اما در اینجا هدف، معرفی مختصر متداول ترین و پرکاربردترین این نرم افزارها برای دانشجویان کارشناسی مهندسی صنایع است. پیشنهاد می شود، در کنار درس های تخصصی خود، نرم افزارهای مربوط را نیز یاد بگیرید تا در آینده، در صورت نیاز، با یک مرور مختصر، جزئیات را به یاد بیاورید.
Camfar III
این نرم افزار که توسط سازمان توسعه صنعتی ملل متحد طراحی شده، بهترین نرم افزار برای مطالعات اقتصاد مهندسی مانند شبیه سازی و تحلیل فرایند مالی، امکان سنجی و نوشتن طرح توجیهی و مطالعات امکانسنجی است.
Primavera 6
پریماورا از یکی از قدرتمندترین نرم افزارهای برنامه ریزی و کنترل پروژه می باشد که توسط شرکت اوراکل ارائه شده است. یادگیری این نرم افزار به افرادی که قصد کار در این زمینه را دارند توصیه می شود.
Minitab 18
مینی تب، یک نرم افزار برای تجزیه و تحلیل آماریست، که غالبا در حوزه کنترل کیفیت کاربرد گسترده دارد. تحلیل خطای سیستم اندازه گیری،پروژه های شش سیگما، طراحی آزمایش ها و … از جمله موارد کاربرد این نرم افزار محبوب است.
SPSS
این محصول IBM یکی از قوی ترین ابزارهای اماریست که برای بسیاری از تحقیقات علمی، تحلیل های پرسشنامه ای، تحلیل واریانس و کوواریانس، برازش رگرسیون و سایر موارد مشابه در آمار مهندسی کاربرد دارد.
LINDO
یک نرم افزار ساده و قدرتمند، جهت بهینه سازی، و حل مسائل خطی، غیرخطی و عدد صحیح و همچنین حل برنامه ریزی تصادفی است، که یادگیری آن به حل تمرینات و درک بهتر مسایل درس تحقیق در عملیات کمک می کند.
Arena
نرم افزار محبوب آرنا، برای شبیه سازی سیستم های گسسته کاربرد فراوان داشته و در بسیاری از موقعیت های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. از شبیه سازی کارخانه ها قبل از تاسیس گرفته تا تعیین تعداد باجه های یک شعبه ی بانک.
Vensim
ونسیم یک ابزار قدرتمند برای طراحی، تجزیه و تحلیل سیستم های پویاست که می توان به راحتی روابط علی و معلولی را در آن ایجاد نمیده و آزمون های تحلیل حساسیت را انجام داد، یا نتایج یک تغییر را بررسی نمود.
Expert Choice
این نرم‌افزار علاوه بر امکان طراحی نمودار سلسله مراتب تصمیم‌گیری و طراحی سوالات، تعیین ترجیحات و اولویت‌ها و محاسبه وزن نهایی، قابلیت تحلیل حساسیت تصمیم‌گیری نسبت به تغییرات در پارامترهای مساله را نیز دارد.
Win QSB
یک نرم افزار بسیار ساده است که با نوزده زیرمجموعه خود، انجام مسائل بسیاری از حوزه های مهندسی صنایع، مانند نظریه صف، کنترل موجودی، برنامه ریزی حمل و نقل و برنامه ریزی پویا را برای دانشجویان آسان می نماید.
ALDEP
آلدپ یک نرم افزار ساده و کاربردی، مبتنی بر الگوریتم های ابتکاری است که برای طراحی چیدمان کارخانه ها و کارگاه های صنعتی طراحی شده است. این نرم افزار در انجام پروژه درس طرح ریزی واحدهای صنعتی نیز بسیار مفید است.
مهارت های برنامه نویسی
با پیشرفت تکنولوژی زبان های برنامه نویسی بسیاری ایجاد شده، رشد کرده و نهایتا در گوشه ای از جهان به فعالیت خود ادامه داده اند. از میان تمام این زبان ها چند مورد هستند که برای یادگیری برنامه نویسی به دانشجویان پیشنهاد می شوند. از زبان قدیمی پاسکال (که متاسفانه همچنان جزء سرفصل درسی دانشگاه هاست) بگیرید تا سی شارپ و ویژوال بیسیک و … . برای انتخاب بهترین زبان برنامه نویسی، باید هدف خود را از یادگیری مشخص کنید. معمولا دانش برنامه نویسی (در رشته مهندسی صنایع) برای حل مسائل جدیدی که نرم افزارها قادر به پردازش آن ها نیستند، کاربرد دارد. غالبا افراد با این مسائل در تحقیقات علمی پیشرفته در تحصیلات تکمیلی، یا پروژه های صنعتی بزرگ مواجه می شوند. در آن صورت، بسته به موضوع مورد نظر و نوع پارامترها، زبان های مختلفی به کار می رود. مثلا شاید برای ساخت یک ربات در معاملات الگوریتمی زبان MQL استفاده شود در حالی که برای تحلیل داده ها از زبان R بهره می گیرند. در مقطع کارشناسی اما، یادگیری برنامه نویسی دو کاربرد عمده دارد. یک، انجام تمرین ها و پروژه های درسی مرتبط، مانند درس محاسبات عددی. و دو، آمادگی و ساخت زیر بنایی برای یادگیری زبان های برنامه نویسی پیشرفته در محیط کار و مقاطع بعدی. بنابراین، پیشنهاد می شود، در مقطع کارشناسی روی انتخاب زبان برنامه نویسی خیلی وسواس به خرج ندهید، و از عرف دانشکده خود پیروی کنید، هر چند که در اینجا یک زبان، به عنوان نمونه پیشنهاد شده است.
++C
همانطور که در بالا اشاره شد، هدف از یادگیری برنامه نویسی در دوه کارشناسی، صرفا آشنایی با منطق و ساختار برنامه نویسی و انجام تمرینات کوچک درسی است. بنابراین نوع زبان برنامه نویسی خیلی هائر اهمیت نیست. با این حال، به چند دلیل، در اینجا زبان ++C پیشنهاد شده است. اول آنکه، با توجه به محبوبیت آن، آموزش های بسیاری نیز برای این زبان وجود دارد، که همین موضوع کار را برای یادگیری راحت تر می کند. دوم، کاربرد گسترده آن در صنعت و مسائل مختلف است. به عبارت دیگر با یادگیری زبان ++C با احتمال بیشتری نسبت به سایر زبان ها، در آینده، نیاز به یادگیری زبان جدید نخواهید داشت چرا که اکثر موارد این زبان پاسخگوی نیاز شما خواهد بود. سوم اینکه، زبان ++C پایه ی زبان های دیگری مانند MQL نیز هست و اگر شما در آینده مجبور به یادگیری زبان جدیدی شوید، به علت شباهت دستورالعمل ها، سریع تر و راحت تر، زبان جدید را خواهید آموخت.